Khung cảnh buổi họp của chính phủ hôm 31.03.2009
Tại cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã dành phần lớn thời gian để giải thích quyết định đình chỉ kế hoạch phát triển Bô xít Tây Nguyên. Như báo chí trước đây đã cho biết, việc khai thác quặng bô xít là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước ta, như đã được nêu trong Nghị quyết Đại hội X. Đã có nhiều ý kiến khác nhau trong các cuộc họp của Bộ Chính trị cũng như Chính Phủ và cuối cùng đã có quyết định chung dẫn đến việc Chính phủ phê duyệt việc qui hoạch phát triển bô xít Tây Nguyên với tinh thần đảm bảo hiệu quả, bền vững.
Tuy nhiên, sau khi cân nhắc bàn thảo, lắng nghe ý kiến mọi ngành mọi cấp trên tinh thần "lấy dân làm gốc" trong một tháng trở lại đây, Chính phủ - mà đứng đầu là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng - đã ra quyết định huỷ bỏ tất cả các dự án khai thác quặng bô xít ở các khu vực Đăk Nông, Bảo Lộc. Ngoài những ảnh hưởng rõ ràng về kinh tế, môi trường và xã hội, dự án bô xít nếu tiến hành sẽ ảnh hưởng đến vị thế chính trị của quốc gia trước thế giới. "Tây Nguyên là mái nhà của Đông Dương, chúng ta không được để bất cứ một ảnh hưởng nào từ bên ngoài gây áp lực đến vị trí chiến lược này, chúng ta phải kiên quyết bày tỏ thái độ đối với những hàng xóm nào muốn leo lên trên mái nhà ấy!" Thủ tướng cho biết. "Những sự kiện nóng hổi diễn ra gần đây trên biển Đông cho thấy, chúng ta không thể không đề phòng những người hàng xóm này".
Thủ tướng giải thích nguyên nhân chính dẫn tới việc phủ quyết này là sự quan tâm và lo ngại sâu sắc của mọi giới, mọi tầng lớp về vấn đề này. Chính phủ đã thành tâm lắng nghe các ý kiến, quan điểm đóng góp của các nhà môi trường học, xã hội học như Tiến sĩ Nguyễn Thành Sơn, Tiến sĩ Trần Bỉnh Chư... cũng như những nhân vật có uy tín và ảnh hưởng lớn trong quần chúng, từ Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến nhà văn Nguyên Ngọc, từ Hoà thượng Thích Quảng Độ đến những người Việt ở nước ngoài như ông Bùi Tín.
Thủ tướng cũng chân thành cám ơn các nhà báo đã mạnh dạn bộc lộ quan điểm của mình qua những bài viết nảy lửa trên những trang blog cá nhân. "Bày tỏ chính kiến trong môi trường thông tin đại chúng là một việc làm đáng hoan nghênh, hoàn toàn phù hợp với xu thế chung của thời đại", Thủ tướng nhấn mạnh.
Cuộc họp trực tuyến đầu tiên đã trở nên sôi động với cuộc viếng thăm bất ngờ của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh. Trong bài phát biểu ngắn trước Chính phủ, đồng chí Tổng Bí Thư đã nhấn mạnh chủ trương của Đảng là hoàn toàn ủng hộ quyết định của Chính phủ. Bằng một giọng xúc động, đồng chí cho biết lý do Bộ Chính trị và bản thân đồng chí thay đổi quyết định như trên là vì đã đọc được những ý kiến và tranh luận của các thành viên của các diễn đàn X-Cafe và Dân Luận trên mạng Internet. "Thanh niên Việt Nam bắt đầu biết quan tâm đến công việc nước nhà là một tín hiệu đáng mừng", đồng chí Tổng Bí Thư bày tỏ.
Một ngày trước đó, ông Phạm Khôi Nguyên, bộ trưởng Bộ Tài Nguyên Môi Trường đã thay mặt chính phủ giải trình trước Quốc Hội về dự án gây nhiều tranh cãi này. Cuộc điều trần của bộ trưởng Phạm Khôi Nguyên bị gián đoạn nhiều lần vì những tranh luận gay gắt giữa ông Dương Trung Quốc và những đại biểu Quốc hội ủng hộ hoặc chống đối chủ trương khai thác bô xít này.
Chương trình nghị sự ngày mai sẽ chú trọng vào việc chính thức tuyên bố Chủ quyền của Việt Nam tại quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, cũng như những biện pháp để khai thác và bảo vệ vùng biển đảo này của tổ quốc.
